Το ήπαρ (συκώτι) είναι ζωτικό όργανο, υπεύθυνο (μεταξύ άλλων) και για την απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το σώμα, είτε είναι εξωγενείς (όπως στην περίπτωση του οινοπνεύματος) είτε είναι παράγωγα του μεταβολισμού.
Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάμε ότι το οινόπνευμα (στις ποσότητες που λαμβάνεται μέσω των ποτών) είναι ουσία τοξική, επιδρά στο ανθρώπινο σώμα σαν ναρκωτικό ενώ ο ανθρώπινος οργανισμός το καταστρέφει μεν με την λειτουργία ενζύμων που θα δούμε παρακάτω, δεν είναι όμως οι διεργασίες που συντελούνται για την απομάκρυνσή του προορισμένες για τις ποσότητες που εισάγονται με την πόση αλλά για μικρές ποσότητες οινοπνεύματος που παράγονται μέσα στον οργανισμό σαν παραπροϊόντα εσωτερικών βιοχημικών μεταβολών. Απλώς, ο ανθρώπινος οργανισμός “αναγκάζεται” να προσαρμοστεί στην ανάγκη να καταβολίσει υψηλές ποσότητες οινοπνεύματος (πράγμα που απαιτεί επανάληψη και άρα χρόνο). Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ένας άνθρωπος που για πρώτη φορά στη ζωή του καταναλώνει ένα οινοπνευματώδες ποτό θα ζαλιστεί άμεσα ακόμη κι αν πρόκειται για ένα ποτήρι μπύρα.
Τα ηπατικά κύτταρα παρέχουν τρεις οδούς αποικοδόμησης της αιθυλικής αλκοόλης :
- Την οδό της αλκοολικής δεϋδρογονάσης στο κυτταρόπλασμα,
- Το μικροσωματιακό οξειδωτικό σύστημα της αιθανόλης στο λείο ενδοπλασματικό δίκτυο,
- Την οδό της καταλάσης στα υπεροξυσωμάτια
Η οδός του λείου ενδοπλασματικού δικτύου έχει πιθανότατα μικρή συμβολή στον καταβολισμό του οινοπνεύματος σε οργανισμούς που δεν καταναλώνουν συχνά αλκοόλ ή όταν η συγκεντρώσεις του οινοπνεύματος που αποικοδομείται είναι χαμηλές.
Η καταλάση δεν παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην οξείδωση της αιθανόλης, τουλάχιστο όταν η τελευταία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.
Η οδός της αλκοολικής δεϋδρογονάσης είναι η σημαντικότερη οδός μεταβολισμού του οινοπνεύματος.
Η αλκοολική δεϋδρογονάση (ADH) η οποία υφίσταται σε ποικίλους μοριακούς τύπους, καταλύει την μετατροπή της αιθυλικής αλκοόλης σε ακεταλδεΰδη :
CH3 CH2OH → CH3 CHO
Η ακεταλδεΰδη οξειδώνεται κατόπιν προς οξικό οξύ με τη δράση ενός άλλου ενζύμου, της δεϋδρογονάσης της ακεταλδεΰδης (ALDH) :
CH3 CHO → CH3 COOH
Τέλος, το οξικό οξύ διασπάται σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό και αποβάλλεται εύκολα από τον οργανισμό :
CH3 COOH → CO2 + H2O
Για τις προηγούμενες (της αποικοδόμησης του οινοπνεύματος) αντιδράσεις του οργανισμού στην αιθανόλη, θα ακολουθήσει επόμενη ανάρτηση.